غرب له اسلامی امارت څه غواړی؟

لیکنه: امین الله احساس

له هغه مهاله چې په افغانستان کې د امریکا او ناټو پوځی اشغال ماتې وخوړه او ور سره سم د جمهوریت او ډیموکراسۍ ټغر هم ټول شو او د ډیموکراسۍ ځینې بنسټیز ارزښتونه هم له منځه لاړل او پر ځای یې اسلامی امارت حاکم شو. نو پانګه وال غرب له اسلامی امارت سره د تعامل اصلی شرطونه شخصی آزادی، د بیان آزادی، د بشر د حقوقو خوندیتوب، د نارینه او ښځو مساوات، په ټولنه کې د ښځو کار او نور اصول کېښودل. غرب په مختلفو سیمه ییزو او نړیوالو کنفرانسونو کې په وار وار د اسلامی امارت لخوا ددغو ارزښتونو په منلو او په افغانستان کې یې د پلی کولو ټینګار کوی. مګر دلته دا پوښتنه را پیدا کېږی، چې غرب ولې په دغو ارزښتونو ټینګار کوی او حتا یاد شرطونه د اسلامی امارت د رسمیت لپاره د اساسی ټکو په توګه اعلانوی.

اصلی خبره دا ده چې کله د کمونیزم پر وړاندې د غرب او امریکا سړه جګړه پای ته ورسېده او امریکا له پانګه والې اېدیولوژۍ سره په نړۍ کې د یوازینی ځواک په توګه راڅرګنده شوه، نو د نړۍ لپاره یې درې بنسټیز اصول وټاکل، چې عبارت دی له؛ د نړۍ د سرلارې په توګه د امریکا د سلطې منل، په اقتصادی برخه کې د آزاد بازار منل او په سیاست کې د لبرال ډیموکراسۍ منل. امریکا په ټوله نړۍ دغه درې اصول ومنل او حتا روسیه هم له کمونیستی افکارو او ارزښتونو تېره شوه او د امریکا یاد اصول یې ومنل. په لبرال ډیموکراسۍ کې شخصی آزادی، د بیان آزادی، د ښځو آزادی، د بشر حقوق او نورو ورته ارزښتونه شامل دی. د امریکا د بریا او پر نړیوال نظم باندې د حاکمیت رمز په همدغو پورتنیو اصولو کې دی. ځکه بشر اړ دی، چې حکومت او انسانی ژوند د ځینو اصولو او ارزښتونو پر بنیاد مخته یوسی او امریکا پورتنی اصول او ارزښتونه د انسانی ژوند او حکومتونو لپاره د وروستیو اصولو او ارزښتونو په توګه مغرفی کړی دی. پر همدې بنسټ هغه حکومت او نظام چې د حکومت کولو او انسانی ژوند لپاره له پورتنیو اصولو او ارزښتونو پرته نور ارزښتونه نړۍ ته معرفی کوی، دا په اصل کې د امریکا او د امریکا د نړیوالې سلطې د ګواښلو د خطر زنګ دی.

له بلې خوا اسلامی امارت د تېر شل کلن اشغال او ډیموکراسۍ پر وړاندې د اسلامی اصولو، احکامو او ارزښتونو پر بنسټ جهاد کاوه او د اسلام او اسلامی ارزښتونو د حاکمیت لپاره افغانانو تېره نیمه پېړۍ قربانۍ ورکړې. نن د افغان مسلمانانو هیله او ارزو د اسلام او اسلامی ارزښتونو حاکمول دی. افغانان د یوه داسې حکومت تر سیوری لاندې ژوند کول غواړی چې اسلام په بشپړه توګه  پلی کړی. نو اوس د امریکا او غرب یوه اساسی وېره همدغه ده چې اسلامی امارت اسلام او اسلامی ارزښتونه د حکومت په اډانه او چارچوکاټ کې پلی نه کړی. ځکه چې په دې حالت کې اسلامی اصول او ارزښتونه د نړۍ نورو خلکو ته هم انتقالېدلی شی او بالاخره د اسلامی خاورو نور مسلمانان هم غواړی چې د اسلام او اسلامی ارزښتونو تر سیوری لاندې ژوند وکړی. نو کله چې په اسلامی خاورو کې اسلام او اسلامی ارزښتونه پلی کېږی، نو دا خپله د امریکا او غربی ارزښتونو سره د مخالفت او جګړې اعلان دی. پر همدې بنسټ امریکا او ټول غرب هڅه کوی چې پر اسلامی امارت باندې د لبرال ډیموکراسۍ ارزښتونه ومنی، په داسې حال کې چې دغه ارزښتونه نه اسلامی امارت ته د منلو دی او نه هم مجاهدو او مبارزو افغانانو ته.