مسئولان بخش توبرکلوز وزارت صحت می گویند در جریان یک سال گذشته بیش از ۵۲ هزار واقعه توبرکلوز به ثبت رسیده که ۵۰۰ واقعه آن منجر به مرگ شده است.
معلومات جمع آوری شده در این گزارش نشان میدهد که ۵۶ درصد مبتلایان به بیماری توبرکلوز را زنان و ۴۴ فیصد دیگر را مردان تشکیل می دهند.
فقر، بی سوادی، رسم و عنعنات ناپسند، عدم تغذیه سالم و کمبود بودجه برای تداوی، از عوامل عمده افزایش آمار واقعات توبرکلوز محسوب می گردد.
داکتر معین الله ظفری مدیر عمومی تیم سرویلانس بخش توبرکلوز به دویچه وله گفت که ولایت های خوست، ننگرهار و نیمروز بیشترین آمار مبتلا به توبرکلوز را دارند.
وی در ادامه افزود: «به اساس یافته های تیم های سروی کننده وزارت صحت عامه در جریان سال ۲۰۲۲ بیش از ۵۲ هزار واقعه مثبت توبرکلوز به ثبت رسیده که ۵۰۰ واقعه آن منجر به مرگ شده است.»
وی افزود بیشترین مبتلایان به این بیماری را زنان و افراد بین سنین ۱۵ تا ۴۵ ساله می باشند.
به گفته آقای ظفری زنان، که قربانی رسم و عنعنات نا پسند اند، بیشتر به این بیماری عفونی مبتلا می شوند.
بناءً به اظهارات وی «زنان در زمان دوران بیماری ماهانه « پریود» شان به دلیل رسم و عنعنات ناپسند به خصوص در مناطق روستایی، کمتر توسط شوهران شان به مراکز صحی منتقل میشوند، همواره غذاهای مقوی و تازه در محافل عروسی در رده آخر به زنان توزیع میشود که این از سالم بودن غذا می کاهد و همچنان عدم درنظر گرفتن وقفه میان بارداری زنان از جمله مواردی است که در مبتلا شدن به توبرکلوز اثر گذار است.»
سل یا توبرکلوز چیست؟
باکتری‌ها عامل بیماری توبرکلوز هستند و معمولاً شش‌ها در معرض حمله آنان قرار می‌گیرند. از نشانه‌های عمومی این بیماری سرفه همراه با خلط و گاه خلط خون‌آلود، درد قفسه سینه، ضعف و بی‌حالی، کاهش وزن، تب و لرز و عرق کردن هنگام خواب است. استفاده از اشعه ایکس به تشخیص بهتر و زودهنگام بیماری سل کمک می‌کند. بیماری سل از طریق هوا از فردی به فرد دیگر منتقل میشود.
شمار بیماران به توبرکلوز سالانه به ده میلیون می رسد
براساس جدید ترین آمار، بیماری قابل علاج توبرکلوز یا سِل از جمله ده عاملی است که بیشترین مرگ و میر در سطح جهانی را سبب میشود.
خطر ابتلا به توبرکلوز چه انسان‌هایی را تهدید می‌کند؟
کمبود غذا یا سوء تغذیه، شرایط بد بهداشتی، فشار روانی دائم، بیماری‌های حاد عفونی مانند اچ‌آی‌وی و ایدز یا حتی بیماری شکر همه منجر به تضعیف سیستم ایمنی بدن می‌گردند و راه ابتلا به بیماری سل را در بدن هموار می‌کنند.
راه غلبه بر بیماری توبرکلوز چیست؟
مقابله با بیماری توبرکلوز تجهیزات و شیوه‌هایی مؤثر را برای واکسین کردن، تشخیص بیماری و درمان می‌طلبد. به همین دلیل به ویژه عرصه تحقیقات درباره واکسین سل نیازمند سرمایه‌گذاری بیشتری است. از عمر واکسینی که در حال حاضر برای مقابله با سل استفاده میشود نزدیک به ۱۰۰ سال می‌گذرد. استفاده از این واکسین که برای نخستین بار در سال ۱۹۲۱ تولید شد از سال ۱۹۹۸ دیگر از سوی انستیتوت روبرت کخ توصیه نمی‌شود.
آیا توبرکلوز قابل درمان است؟
شیوع بالای بیماری‌زاهای مقاوم در درمان بیماری سل امر نگران‌کننده‌ای است. پاتوژن‌های مقاوم در اصل باکتری‌هایی هستند که کنترل آنها با دارو میسر نیست. افراد حامل این باکتری‌های مقاوم به درمان طبی ویژه‌ای نیاز دارند. این درمان ۲۱ ماه طول می‌کشد و مخارج آن برای ساکنان کشورهای در حال توسعه بسیار سنگین است.
با این حال شماری از افراد مبتلا به بیماری توبرکلوز در افغانستان می گویند عدم رعایت نکات حفظ الصحه از عوامل عمده مبتلا شدن شان به توبرکلوز بوده است.
فدا محمد راشدی یکتن از این بیماران می گوید: «من در بخش آگاهی اداره صحت در ننگرهار کار می کردم و در جریان کار بیشتر اوقات از ماسک استفاده می نمودم اما یک روز به دلیل نداشتن ماسک به این بیماری مبتلا شدم و سردردی، جان دردی، سرفه و بلغم در وجودم نمایان شد و وضعیت صحی ام را وخیم ساخت.»
او گفت بعد از یک ماه تداوی و استفاده از دارو حالا وضعیت صحی اش خوب است و تعهد می کند تا همواره نکات حفظ الصحه را رعایت نماید.
با این حال کارشناسان امور صحی در افغانستان می گویند عدم آگاهی از علل و عوامل بیماری توبرکلوز باعث شده تا افراد زیادی به این مریضی مبتلا شوند.
داکتر لطیف الله فقیری مسئول بخش تداوی توبرکلوز ریاست صحت عامه در ننگرهار می گوید: «سل یا توبرکلوز یک بیماری عفونی بالقوه جدی است که به طور عمده ریه ها را درگیر می کند. باکتری های ایجاد کننده سل از طریق قطره های ریزی که از طریق سرفه و عطسه در هوا رها می شوند، از فردی به فرد دیگر منتقل می شوند.» این در حالیست که مسئولان مدیریت عمومی تداوی توبرکلوز در افغانستان کمبود بودجه را یکی از عوامل عمده راه اندازی برنامه های آگاهی دهی در این عرصه عنوان می کنند.
آنها می گویند که دست کم به ۲۰۰ میلیون افغانی بودجه در این عرصه نیاز است در صورتیکه پول کمک شده در این بخش ۳۰ میلیون افغانی می باشد.
توبرکلوز به عنوان یک بیماری خطرناک در جهان شناخته می شود که با وجود تلاش های گسترده برای نابودی آن، این مرض هنوز هم در ۲۲ کشور جهان قربانی می گیرد.
