آلودگي و نابودي محيط زيست مثل آتش است كه هيزم تر و خشك را ميسوزاند بنابراین محیط زیست سالم یکی از اولویت‌های بشری است و احیا و بازاحیای آن، مسئولیت تمام شهروندان است.
متأسفانه کشورمان در زمرۀ کشور های قرار دارد که از آلودگی محیط زیست و تعفن رنج می برد. کثرت فابریکه ها، کارخانه‌ها، و شرکت‌های بزرگ در سایر کشورها، استعمال مواد کیمیاوی و بیولوژیکی از سوی اشغالگران و استعمال بمب‌های فاسفورس و تخریب باغ‌ها و جنگل‌ها از سوی آنها نیز از دلائل عمدۀ آلودگی محیط زیست و تلویث آب و هوای کشور است. آلوده شدن محیط زیست از عوامل عمدۀ افزایش بیماری های مهلک و خطرناک شمرده می شود، از دیدگاه آگاهان صحی همین اکنون تعداد زیادی از هموطنان ما به همین دلیل شکار بیماری‌های گوناگون شده اند. بناً قابل ذکر است که سرسبزی محیط زیست و حفاظت از آن تنها وظیفه دولت نه بلکه یک رسالت انسانی و مسوولیت همگانی است، اگر اراده جمعی جهت حفاظت از محیط زیست و سالمسازی آن به وجود نیاید و در عمل اجرا نگردد، امکان اینکه بتوانیم یک محیط پاک و مناسب را برای زندگی خود فراهم ساخته و شهرهای خود را به محیط مطلوب جهت زندگی مهیا سازیم، بسیار محدود است.
در چنین شرایطی یکی از راهکارهای اساسی برای بیرون آمدن از وضعیت مشکلات محیط زیستی به‌خصوص در شهرها توسعه نهال‌شانی است واین مسوولیت ارگانهای دولتی و نهادهای غیردولتی به خصوص رسانهها می‌باشد تا ذهنیت مردم را برای نهال شانی مساعد سازند، زیرا با غرس یک نهال زمینۀ مناسب نفس کشیدن را در یک محیط سالم با اکسیژن خالص و انرژی پاک فراهم میسازیم.
قابل ذکر است که نهال شانی نه تنها شفافیت محیط زیست را تضمین می کند بلکه فواید زیادی اقتصادی نیز دارد، فیصدی زیادی هموطنان ما شغل زراعت دارند و از طریق کشت‌کاری، معیشت زندگی خود را برآورده می سازند، اگر ما توجه بیشتر برای پیشرفت زراعت بکنیم از یک سو از احتیاج به دیگران رهای می یابیم و از سوی دیگر ریشه‌های اقتصادی کشور نیز قوی می گردد.
همچمنان پیامبر اکرم(ص) می فرماید: «ان قامت علی احدکم القیامه و فی یده فسیله فلیغرسها»، یعنی اگر قیامت برپا شود ودر دست نهالی باشد باید آن را بکارد، لهذا باید به کاشت درخت و نهال ها توجه زیادی داشته باشیم. با نهال‌شانی در سراسر کشور به خصوص در محیطهای شهری، به محیط زیست خود، جان دوباره بخشیده و خود و هموطنان خویش را از مرگ تدریجی ناشی از آلودگی محیطی نجات دهیم.
ادیبا اخگر یک تن از فارغان دانشکده شرعیات در بارۀ اهمیت نهال شانی در اسلام چنین می‌‌گوید: توجه به کشاورزی و نهال شانی زادۀ دنیای معاصر و از پدیده‌های نوِ روزگار نیست، بلکه اسلام در فکر و عمل به این کار مهم توجه داشته و در همان آغاز ظهورش بر آن تأکید ورزیده است.
غرس نهال و احیای فرهنگ نهال شانی در واقع به معنای سرمایه گذاری در طبیعت است چنان سرمایه گذاری ای که هیچ گاه زیان پذیر نیست و این ماندگار است و حتی نتیجه آن را انسان در روز قیامت نیز می بیند. اسلام عزیز این قضیۀحساس و مهم که زیبایی دنیا و رستگاری آخرت را به دنبال دارد فراموش نکرده است بلکه همانند آن که در دیگر بخش‌های زندگی بشر برنامه و پیامی دارد، در عرصۀ نهال شانی و زراعت نیز پیام خود را دارد و ارشاداتی در مورد انسان داده است ما در قرآن کریم و احادیث گهربار رسول معظم اسلام می‌بینیم که از نعمت‌های خداوند (ج) یکی هم درخت می‌باشد که جنتیان در زیر سایۀ آن قرار می‌داشته باشند. و آن یکی از زیباترین مظاهر خلقت و جلوه ای از تجلیات آفریدگار عالم و از گرانبها ترین آفریده‌های خداوند دانا برای انسان است و به دلیل نقش حیاتی که در زندگی تمامی موجودات زنده، به خصوص انسان‌ها دارا می باشد در اسلام مورد توجه خاص قرار گرفته و نماد آبادانی و سر سبزی، مظهر زندگی، باعث لطافت هوا، موجب آسایش و رفاه انسان و صفا و پاکی طبعیت می باشد. به همین خاطر یکی از نعمت های خداوند(ج) در آخرت، و یکی از ویژه‌گی های بهشت الله(ج) که در آیات کریمه و روایات شریفه بار‌ها به آن اشاره شده است، درخت می باشد. «عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ:قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ «مَا مِنْ مُسْلِمٍ يَغْرِسُ غَرْسًا أَوْ يَزْرَعُ زَرْعًا فَيَأْكُلُ مِنْهُ طَيْرٌ أَوْ إِنْسَانٌ أَوْ بَهِيمَةٌ إِلَّا كَانَ لَهُ بِهِ صَدَقَةً » از حضرت انس (رض) روایت است که پیغمبر خدا (ص) فرمودند: کسی که نهالی را غرس کند و یا نباتی را زرع نماید و از آن نهال و یا نبات پرنده ای، یا انسانی و یا حیوانی استفاده نماید، یقیناً این همه برایش صدقه و ثواب محسوب می شود».
درختکاری در مملکت ما بخصوص در دوران های جنگ به یک موضوع فراموش شده تبدیل شده بود و مردم ما فراموش کردند که یکی از مظاهر زیبایی هر شهر و مملکت، سرسبزی آن می باشد و خداوند نيز در حديث قدسي از زيبايي ها توصیف کرده و مي فرمايد:«ان الله جميل، يحب الجمال» يعني خداوند زيباست و زيبايي را دوست دارد.
بناً نهال‌شانی که یکی از سنت‌های دیرین در کشور می‌باشد واقعاً یک کار نیک است وهرکس می‌تواند این کار را انجام دهد، پس اگر ما در داخل خانه‌های خود ودر هرساحۀ شهر خود یک نهال غرس نماییم آنجا سبز خواهد شد و به زیبایی شهر می افزاید که این زیبایی وسرسبزی به روح و روان آدمی نیزتأثیر مثبت می‌داشته باشد که در نتیجه اجر دنیوی واخروی را نصیب می‌شویم.
احمد وحید یکتن از همشهریان شهر کابل در بارۀ مشکلات محیط زیست و اهمیت نهال‌شانی در کاهش آن چنین اظهار نظر نمود:
طوری که در جریان سال‌ها جنگ، بسیاری از زیربناهای کشور ویران شده است، محیط سبز کشور نیز آسیب دیده، چون شهرها بیشتر محل درگیری و رویارویی بوده است، لذا درختان سرسبز آنها نیز مثل ساکنان شان قلم شده و به این صورت هزاران اصله درخت به ثمر رسیده، یا در میان آتش و گلوله سوخته و یا هم توسط غارتگران از بیخ و بن بیرون کشیده شده است واز جانب دیگر افزایش جمعیت در روستاها و عدم توسعۀ زراعت در دهات، باعث گسترش فقر در میان مردم شده و فرار بی‌وقفۀ آنها از دهات به سمت شهرها را در پی داشته است. به این ترتیب، در شهرها که نسبت به هر جای دیگر ضرورت به هوای صاف و پاک دارد با گذشت هر روز تراکم جمعیت بیشتر شده و به همان پیمانه، آلودگی هوا نیز بیشتر شده است. این در حالی است که بسیاری از شهرهای کشور، مخصوصاً شهر کابل، از این بابت با مشکل بسیار بزرگی رو‌به‌رو می‌باشد. .
دولت‌های دیگر کشورها، برای شهرهای مزدحم، علاوه بر این که در کنار جاده‌ها به نهال‌شانی می‌پردازند، برای آنها کمربندهای سبز نیز در نظر می‌گیرند، درحالی‌که در شهرهای افغانستان از ایجاد کمربندهای سبز نیز خبری نیست واگر نهال هم غرس می‌شود توجه جدی به آنها نمی‌شود این نهال‌ها بعد از غرس، ضرورت به پرورش دارند، درحالی‌که دربسیاری جاها بعد از نهال‌شانی یکی دو بار به آنها آب داده می‌شود، اما دوباره نه کسی از آنها حفاظت و نظارت می‌کند و نه قطرۀ آبی می‌بینند.
بنابراین، یکی از اساسی‌ترین وظایف دولت، مخصوصاً شاروالی‌ها و مردم این است که متناسب با میزان جمعیت، به پاکی و صفایی هوای شهرها نیز توجه کنند و این نا ممکن است تا بدون غرس نهال و پرورش درخت در شهرها به هوای پاک و محیط سالم دست یافت.
حال که در سراسر کشور روزهای نهال‌شانی
فرا رسیده است، اگر هر شهروند یک نهال را غرس کند، افغانستان تا پنج سال آینده، سرسبز و میزان آلودگی هوا در آن کاهش قابل ملاحظهای خواهد یافت. بنابراین، بهتر است سال نو خورشیدی را با غرس نهال آغاز کنیم تا آیندۀ سرسبز و کشور زیبا و خرم داشته باشیم.
مهربانو
