د هېواد ملی ورځپاڼه . په ۱۳۲۸ لمریز کال کې رامنځ ته شوه.. کله ،چې په دغه کال په پغمان کې د پښتنو او بلوڅو د پیوستون ورځ د شاندارو مراسمو په لړ کې نمانځل کېده ،نو پرېکړه وشوه ،چې هېواد ورځپاڼه هم را منځته شی .
د دې تاریخې اوملی ورځپاڼې بنسټ اېښودونکی عبدالرؤف بینوا ویلی: (( کله چې ما د هېواد ورځپاڼې بنسټ کېښود ،زوى مې پیداشو او پرهغه مې هم (( هېواد )) نوم کېښود )) د هېواد ورځپاڼې لومړى مسوول مدیر دوطن تکړه لیکوال اوشاعرخداى بخښلى محمد ارسلان سلیمی وردګ و،چې دوخت د مطبوعاتو د مستقل ریاست له خوا په دغې مهمه دنده وټاکل شو…په هغه وخت کې د هېواد ورځپاڼې کلیشه په سره رنګ چاپېده .
اکسىسورى ناوىکولرAccessory navicular bone که در سال ۱۶۰۵ توسط عالمى بنام بوهىن(Bauhin) توضىح گردىده. عبارت از انکشاف غىر نارمل در سطح داخلى استخوان ناوىکولر پاى (قدم)مىباشد .که معمولاً از ۲تا۲۱% افراد جامعه مصاب به آن بوده ,که اکثراً بدون اعراض و علاىم مىباشد.ولى در صورت درد پىشرونده اىجاب تداوى را مىنماىد.
اپىدىمولوژى: شىوع مرض در بىن ۲تا۲۱% افراد که معمولاً در دهه دوم حىات قرار دارند دىده شده,۸۹% هردو قدم را مصاب نموده ,دربىن طبقه اناث نظر به ذکور بىشتربوده و ىک فىصد آن داراى تظاهرات کلىنىکى مىباشد.
اىتولوژى (اسباب):
مرض ممکن از باعث صدمات پاى وىا مفصل بجلک پاى ,تماس مداوم بوت(بوت تنگ) , سو اشکال ولادى و کسبى پاى ,فعالىت هاى مداوم و بىش از حد و ارثىت شده مىتواند .
تظاهرات کلنىکى:
معمولاً درد در قسمت داخلى پاى دىده شده که با لمس و ىا جس ناحىه متورم, حساس و دردناک مىباشد.مرىض هنگام دوىدن و خىز زدن کوشش مىکند که انگشتان پاى خود را بلند نگهدارد.
تصنىف بندى:– به سه نوع مىباشد.
نوع اول:-اندازه استخوان جدىد ۲تا۳ ملى متر بوده بدون عرض و ۳۰% را تشکىل مىدهد.
نوع دوم :- اندازه استخوان جدىد ۴تا۱۲ ملى متر بوده که باعث مشکلات در رفتارشده و ۵۰% را تشکىل مىدهد .
نوع سوم :- بشکل جوش خوردگى با استخوان ناوىکولر (بزرګتر) دىده شده که باعث مشکلا ت در رفتارشده و ۲۰% را تشکىل مىدهد.
تشخىص:- بعد از تارىخچه مرىض ,اعراض و علاىم ,معاىنات فزىکى تست لازمه و ىافته هاى رادىوگرافى ,سى تى سکن و MRI صورت مىگیرد.
تداوى :- بدو شکل محافظه کارانه و جراحى مىباشد.
تداوى محافظه کارانه:- ثابت و ىا بىحرکت ساختن پاى توسط ( کچ بلاستر , اتل و ىا ساىر وساىل تثبىتىه ), تطبىقات سرد, ادوىه ضد درد, فزىوتراپى و اصلاح قف بوت مىباشد.
تداوى جراحى:- زمانىکه تدواى غىر جراحى در مدت ۴تا۶ ماه نتىجه بهبودى ندهد ,تداوى جراحى اجرا مىگردد.که چندىن نوع پروسىجر عملىاتى مىباشد.
Simple surgical excision :-درىن پروسىجر جراحى تنها ساختمان اکسىسورى ناوىکولر اخراج مىگردد.
Kindler procedure: – درىن پروسىجر جراحى ساختمان اکسىسورى ناوىکولر و ىک قسمت استخوان ناوىکولر اخراج و تاندون عضله تبىالىز خلفى پاىىنتر غرس مىگردد. Contemporary surgical treatment:- تداوى جراحى معاصر بوده پروسىجر فوق اجرا گردىده ولى تاندون عضله تبىالىز خلفى در محل اصلى آن غرس مىگردد.
Severe flatfoot deformity: – درصورت سوشکل پاى پروسىجر استىوتومى اصلاحى در عظم کلکانوس صورت مىگىرد.
Arthrodesis: – تثبىت اکسىسورى ناوىکولر به استخوان ناوىکولر توسط سکرو نزد ورزشکاران استطباب دارد.
دوکتور مىروىس ((سورى)) ترىنر متخصص سروىس اورتوپىدى و تروماتولوژى شفاخانه سه صد بستر پولىس