دور هفتم نشست قطر؛ پیشرفت در گفتگوها یا ابهام در نتایج

هفتمین دور نشست های صلح با اشتراک هیئت مذاکره کننده‌ی امریکایی به ریاست زلمی خلیلزاد، نماینده‌ی خاص وزارت امور خارجه‌ی ایالات امریکا در امر گفتگوهای صلح افغانستان و نماینده گان گروه طالبان از چندین روز به اینسو در شهر دوحه‌ی کشور شاهی قطر در جریان است. دیروز جمعه گفتگو ها موقتاً‌ متوقف گردیده بود، قرار است امروز از سر گرفته شود.

   این دور از گفتگو ها از همان ابتدا با یک سلسله خوشبینی ها همراه بود. مایک پمپیو وزیر امور خارجه‌ی امریکا که در آستانه‌ی برگزاری این دور از مذاکرات به صورت غیر مترقبه وارد کابل شده و با مقامات حکومت وحدت ملی واز جمله با محمد اشرف غنی رییس جمهور دیدار وصحبت کرده بود، با ابراز خوشبینی از آغاز دور هفتم گفتگو ها در صحبتی با رسانه ها در مقر سفارت این کشور در کابل گفته بود که امیدوار است در جریان کمتر از دو ماه، یعنی پیش از آغاز ماه سپتامبر شاهد امضای توافقنامه‌ی صلح میان ایالات متحده‌ی امریکا و نماینده گان طالبان بوده باشند.

   چند روز پس از این وبا آغاز این دور از گفتگو ها، جان بس سفیر امریکا در کابل در صحبتی با رسانه ها همچنان ابراز امیدواری کرده بود که این دور از مذاکرات  نتایج خوبی در قبال داشته باشد وبا خوشبینی تمام از افغان ها خواسته بود که اماده‌ی آشتی با گروه طالبان بوده باشند. آقای بس تأکید کرده بود که: افغان‌ها برای مذاکرات بین الافغانی با طالبان باید آماده‌گی داشته باشند تا حقوق تمامی طرف‌ها و افغان‌ها مصئون باشد.

   در حال حاضر برخی اظهار نظرهایی در رسانه ها مطرح شده که روی هفتاد-هشتاد در صد مسایل مطرح در گفتگو های صلح میان دو طرف توافق حاصل شده وقرار است صحبت ها روی باقی مسایل در روز های آینده پی گرفته شود. برخی رسانه ها به نقل از برخی اعضای دفتر سیاسی طالبان در قطر  گزارش داده اند که در گفتگوها پیشرفت شده است. ملا خیرالله خیرخواه یک عضو دفتر سیاسی طالبان در قطر به رسانه‌ها گفته است: “در گفتگوها پیشرفت شده است”. اما او در مورد این پیشرفت ها جزئیات نداده است.

   از سوی دیگر گزارش هایی هم وجود دارد که در جریان این دور از گفتگو ها مانند شش دوره ی قبلی کدام نتیجه ی ملموسی به دست نیامده است. عبداللطیف منصور یک عضو تیم مذاکره کننده ی طالبان به روز چهار شنبه ۱۲ سرطان به برخی رسانه‌ها گفته است که آن‌ها روی برخی موضوعات گفتگو کرده اند، اما گفته که: به نتیجه نرسیده اند.

   در عین زمان برخی منابع گفته است که: فکر نمی‌کنند، در دور هفتم گفتگوها بین هیئت امریکایی و نمایندگان طالبان در قطر کدام پیشرفتی حاصل شود. این منابع گفته اند، احتمال دارد که این دور گفتگوها بدون کدام توافق پایان یابد.

   با همه ی اینها اما آنچه که واقعیت دارد این است که تا هنوز کدام گزارش واضحی که بیان کننده پیشرفت در این دور آخر مذاکرات بوده باشد، در رسانه ها منتشر نشده است. ویا اینکه طرفین مذاکره کننده نمی خواهند در این مورد به صورت روشن با رسانه ها سخن بگویند وهنوز شاید زود باشد که نتایج مذاکرات همه گانی شود. این بدان معنا است که نتایج به دست آمده ی احتمالی در هاله ای از ابهام قرار دارد ومشخص نیست که طرفین مذاکره کننده تا این جای کار به کدام نتایج دست پیدا کرده اند و روی کدام یک از چهار موضوع کلی مطرح در مذاکرات مانند جدول زمان بندی برای خروج نیروهای خارجی از افغانستان، تضمین عدم استفاده ی قلمرو افغانستان برای حمله به منافع ایالات متحده ی امریکا و همپیمانان این کشور، اعلام آتس بس و پایان خشونت ها و خونریزی ها وآغاز مذاکرات بین الافغانی؛ به فیصله ها و یا نتایجی دست یافته اند. ونه در مورد مذاکره ی رو در رو و مستقیم میان دولت افغانستان و گروه طالبان کدام پیشرفتی دیده میشود. در حالیکه از دید آگاهان مسایل سیاسی وهمچنان دولت افغانستان این یک ضرورت مبرم و تنها راه رسیدن به صلح واقعی است که میان دولت افغانستان وگروه طالبان مذاکره ی رو در رو و مستقیم صورت بگیرد.

   صدیق صدیقی، سخنگوی ریاست جمهوری افغانستان در این رابطه وآنچه که پیشرفت در هفتمین دَور گفتگو‌ها میان هیئت امریکایی و نماینده‌گان گروه طالبان در قطر گفته شده، گفته که: این گفتگو‌ها زمانی موثر خواهد بود که طالبان از سوی جامعه بین المللی و متحدین افغانستان تشویق شوند تا گفتگوی مستقیم با جانب دولت را آغاز کند. 

    در این میان اما گفته شده که در آینده ی بسیار نزدیک و احتمالا در روزهای یکشنبه و دو شنبه هفته ی جاری نشستی زیر عنوان مذاکرات بین الافغانی در شهر دوحه ی کشور شاهی قطر برگزار می شود. این نشست از طرف دولت های جرمنی و قطر مشترکا مدیریت می شود و قرار است شصت تن از سیاستگران کشور در آن اشتراک کند.

   گفته شده افرادی از دولت افغانستان و نیز شورای عالی صلح اما نه به نماینده گی از دولت افغانستان بلکه به اساس ظرفیت های شخصی شان شرکت کنند. این تعداد از افراد دیدگاه های دولت افغانستان را در این نشست بازتاب خواهند داد و نقطه نظرات حکومت وحدت ملی را در این نشست بیان خواهند نمود. گروه طالبان هم پذیرفته اند که نماینده گان شان در این نشست شرکت کنند.

   دولت افغانستان با تاکید بر اینکه در پیوند به جزئیات این نشست که در شهر دوحه برگزار می‌گردد آگاهی ندارد، گفته که کدام نماینده ای به این نشست نمی فرستد. صدیق صدیقی گفته که: حکومت افغانستان به این نشست نماینده ای نمی‌ فرستد. او افزوده : ” کسانی که دعوت هم شده‌اند، از ظرفیت‌های شخصی‌شان نماینده‌گی می‌کنند و به طور شخصی از سوی نهاد آلمانی دعوت شده‌اند. حکومت افغانستان اشتراک ندارد، ببینیم که نتایج این نشست چه خواهد بود و کدام موارد آنجا مطرح می‌شود.”

   شورای عالی صلح با مقدماتی دانستن نشست بین الافغانی در قطر اما آن را مفید می داند. مولوی عطاالرحمن سلیم معاون شورای عالی صلح افغانستان که به این نشست در قطر دعوت شده‌است، میگوید: ” من فکر می‌کنم که این یک نشست مقدماتی است، نشست ابتدایی است، بسیار مفید است، بسیار سودمند است، این نشست از یک طرف به هدف اعتماد سازی است و از طرف دیگر در جهت درک دیدگاه یک دیگر است و از سوی هم جستجوی راهکار‌هایی است یا روش‌های است که ما را برساند به طرف مذاکرات مستقیم.” 

   این نشست از سوی برگزار کننده گان آن و نیز از دیدگاه همکاران بین المللی افغانستان در پیشرفت روند صلح و اعتماد سازی میان اطراف درگیر  وتقویت روحیه ی هم پذیری میان افغان ها مفید ارزیابی شده است. مارکس پوتزل نماینده ویژۀ جرمنی برای افغانستان و پاکستان، این نشست را در زمینۀ رسیدن به صلح در افغانستان و اعتماد سازی میان اطراف دخیل در جنگ این‌کشور، مهم خوانده‌ است. همچنان زلمی خلیلزاد نماینده ی خاص وزارت امور خارجه ی امریکا برای صلح افغانستان، نیز این نشست بین‌الافغانی را برای پیشرفت در مسیر صلح افغانستان، یک گام مهم خوانده است.

   با این همه واقعیت اما این است تا زمانی که گفتگو ها به آتش بس نیانجامد و باعث نشود که خونریزی ها متوقف شود وتا زمانی که گفتگو ها به صورت مستقیم و رو در رو میان دولت افغانستان وگروه طالبان منحیث دو طرف درگیر آغاز نیابد؛ بحث از پیشرفت در گفتگو ها به یک بلوف میماند تا بیان یک واقعیت. بناً لازم است تا همه ی همکاران بین المللی افغانستان و کشور های منطقه که در صدد کمک به روند صلح در افغانستان اند، کاری کنند که گفتگو ها میان دولت افغانستان وگروه طالبان آغاز یابد و این گروه تشویق و قناعت داده شود که با دولت افغانستان مذاکره را آغاز کنند.

عنابی