تامین آتش‌بس در عید فطر؛ چشم‌انداز مردم افغانستان

واژه آتش‌بس که معنای خودداری از جنگ و قطع تیر اندازی را تبین می‌کند، از کلیدی‌ترین و معروف‌ترین واژه‌های رسیدن به صلح و کلید اصلی تامین صلح و خودداری گروه‌های متخاصم از جنگ است.
یکی از آرزوهای دیرینه، همیشگی و دایمی مردم افغانستان، بر قراری صلح و پایان دادن به جنگ و خون‌ریزی در کشور است. جنگی که از حدود چهل سال به این‎‌سو به گونه‌های مختلف در قالب‌های متفاوت از مردم کشور قربانی گرفته است. با ادامه جنگ در کشور، قربانی این وضعیت اسفبار، مردم عام خواهد بود.
با فرا رسیدن ماه مبارک رمضان، باورها بر این بود که طالبان در این ماه حسن نیت نشان داده و به‌گونه موقت از جنگ و خونریزی، برادر‌کشی و مسلمان کشی دست بردارند به آتش‌بس تن بدهند. اما این گروه با در نظرداشت خواست‌های مکرر سازمان ملل متحد، اتحادیه اروپا و حکومت افغانستان به صدای تامین آتش‌بس نه تنها که لبیک نگفت، بلکه در این ماه، حمله بر نظامیان و غیر نظامیان را تشدید کرد که باعث کشته و زخمی شدن شماری زیاد شده است.
همچنان در شرایط بحرانی کنونی که شیوع روز افزون ویروس همه‌گیر کووید- نزده مردم را دست‌خوش اضطراب کرده و این بیماری افزون بر وارد کردن تلفات جانی، خسارات مالی و اقتصادی هنگفتی برای اقتصادی جهانی به ویژه حکومت و مردم افغانستان وارد کرده است، طالبان در این شرایط هم حاضر به آتش‌بس نیست.
از زمان امضای توافقنامه صلح میان طالبان و امریکا همچنان مردم افغانستان انتظار داشتند که با امضای این توافق‌نامه، مذاکرات بین‌الافغانی آغاز و با تأمین آتش‌بس، زمینه‌ها برای تأمین صلح در کشور فراهم شود. اما دیده شده است که تاکنون در رویکرد این گروه تغییر نیامده است.
تحرکات طالبان در این اواخر چنان شدت گرفته که حتی بالای زنان و اطفال هم رحم نمی‌کنند، و به‌گونه بی‌رحمانه در ماه مبارک رمضان، در شفاخانه حمله نموده افراد بی‌گناه را به قتل می‌رسانند هرچند که هیچ گروهی مسئولیت این حمله را به دوش نگرفته است. اما مردم محل و شماری از عالمان دین، افراد وابسته به گروه طالبان را مسئول این رویداد می‌دانند.
هرچند این رویداد‌های خونین واکنش‌های شدید مردم و سیاسیون کشور را به همراه داشت و آنان این عمل طالبان را ضد حقوق بشر و دور از آموزه‌های اسلامی می‌خوانند، اما طالبان در عین حال، به خواست مردم هیچ وقعی نگذاشته و با گذشت هر روز بر کشتار هدفمند مردم افغانستان ادامه داده است. این رویکرد طالبان که در آن غیر نظامیان کشته می‌شوند، توجیه ناپذیر و غیر منطقی است. طالبان پیش از این ادعا می‌کردند که، علیه نیروهای خارجی و اشغال افغانستان می‌جنگند و جنگ شان را نیز «جهاد» عنوان داده بودند، اما با امضای توافق نامه صلح با امریکا، افراد این گروه این جنگ را چه نام می‌نهند و علیه کی می‌جنگند؟ وقتی طالبان به امریکا وعده سپرده‌ اند که دیگر نظامیان خارجی را هدف قرار نمی‌دهند؛ این امر ادعای جهاد این گروه را نزد مردم زیر پرسش قرار داده است.
دقیقاً که طالبان علیه مردم بیگانه افغانستان می‌جنگند و در پی پیاده کردن اهداف نظامی و استخباراتی کشورهای منطقه به ویژه همسایه‌های در کمین نشسته افغانستان می‌جنگند و از چاغور تفنگ شان به سمت مردم بیگناه و نظامیان این کشور گلوله شلیک می‌کنند.
کم‌میلی، بی‌رغبتی و بی‌اعتنایی گروه طالبان به روند صلح و کاهش خشونت‌ها در افغانستان، نشان می‌دهد که اگر گروه به صلح تمایل ندارد و فقط در راستای پیاده کردن اهداف دشمنان مردم افغانستان است. با این همه، مردم و حکومت افغانستان و همچنان کشورهای دخیل در قضایای افغانستان، به این چشم امید دوخته‌اند که دست‌کم افراد این گروه، در عید سعید فطر بر آتش‌بس تن دهند و این امر زمینه ساز برای آغاز گتفتگوهای بین‌الافغانی و تأمین صلح و ثبات دوامدار در کشور شود. باورها بر این است که طالبان از طریق نظامی در افغانستان پیروز نمی‌شوند، نظام طالبان در نزد مردم افغانستان نظام استبدادی و زورگویی است. مردم افغانستان حاضر نیستند که دیگر تحت نظام و اداره طالبان زندگی کنند و هر روز قمچین به دستان این گروه به ناحق با استفاده از موعظه‌های دینی بر فرق آنان بکوبند و شلیک بی‌رحیمی شان را تحمل کنند.
در این میان طالبان باید زیرکی نشان داده به خواست مردم که تأمین آتش‌بس و برقراری ثبات در کشور وقع بگذارند و باپیوستن به روند صلح در امر رفاه، آسایش و توسعه و شگوفایی کشور جنگ زده و مردم به ماتم نشسته افغانستان سهم بارز و فعال بگیرند.
این گروه باید بداند که نزدیک به چهار دهه جنگ در کشور مردم را خسته کرده و دیگر مردم افغانستان تحمل جنگ، خون‌ریزی را ندارند. مردم آروز دارند که در فضای صلح و همبستگی زندگی کنند. اگر جنگ در کشور ادامه پیدا کند، بدیهی است که زیان این جنگ بر مردم افغانستان است. کشورهای که پشت جنگ افغانستان در کمین تأمین اهداف شان نشسته‌اند، هیچ قربانی در این جنگ نمی‌دهند. آنان از مردم افغانستان به ویژه طالبان به‌گونه ابزار در امر تأمین منافع شان استفاده می‌کنند. امیدواریم که کشورهای دخیل در قضیه افغانستان و کشورهایی که بر طالبان نفوذ دارند این گروه را تشویق کنند تا در عید فطر به آتش‌بس تن بدهند. تن دادن این گروه به آتش‌بس در عید از یک‌طرف سبب برگزاری مراسم عیدی مردم به‌گونه صلح آمیز می‌شود و از سوی دیگر زمینه را برای آغاز مذاکرات حکومت و این گروه همواره کرده و سبب خواهد شد که در درازمدت صلح در کشور تأمین شود.
محمد مصطفی محمدی